Kraków: Dzieje historycznego Portu Płaszów

0

Część I – rys historyczny.

W sytuacji przebudowy gospodarki po pandemii, należy przypomnieć sobie znaczenie Wisły dla społecznego  i ekonomicznego rozwoju regionu. Porty, przystanie lub nabrzeża do których przybijały wiślane jednostki pływające, stanowiły ośrodki rozwoju lokalnych społeczności.

Rzeka  Wisła od zawsze stanowiła  ważną arterią komunikacyjną  na trwale wpisana jest w dzieje Polski, będąc symbolem polskości , a za razem pełniąc funkcje gospodarcze i kulturowe. Jednak pierwsze prace regulacyjne w Małopolsce zostały wykonane już we wczesnym średniowieczu.

 Odrzańska  Droga Wodna (ODW) E-30

Odrzańską  Drogę Wodną (ODW) E-30 należy rozumieć: jako drogę wodną rzeki Odry od Świnoujścia do granicy Polski i Republiki Czeskiej, wraz z drogami wodnymi powiązanymi funkcjonalnie przez Kanał Gliwicki, połączenie kanałowe Dunaj-Odra-Łaba na odcinku przebiegającym na terenie Polski (obejmujące odcinek port Koźle-granica państwa) i Kanał Śląski z istniejącą Drogą Wodną Górnej Wisły na odcinku od km 0.00 do stopnia wodnego Niepołomice włącznie, z uwzględnieniem problematyki Kanału Łączańskiego i Kanału Krakowskiego.

 Port  Płaszów szansą dla regionu?

Zmiany polityczne  po II wojnie światowej, spowodowały, że  indywidualne przedsiębiorstwa żeglugowe przestały istnieć, a infrastruktura popadła w  ruinę.  Czy dopuścimy do całkowitej dewastacji historycznego Portu Płaszów , czy przeciwnie , nie pozwolimy na zaprzepaszczenie  dorobku wielu nadwiślańskich pokoleń ?

 Podstawy historyczne Portu Płaszów

Plan utworzenia portu rzecznego w Płaszowie sięga końca XIX w.  Planowano wtedy  połączenia kanałami rzek z terenu monarchii austro-węgierskiej przyjęty w czerwcu 1901 roku, „Ustawa o budowie dróg wodnych i prowadzeniu regulacji rzek (prawo żeglugowe)”.

Stocznia w Płaszowie

Krakowska Stocznia Rzeczna po upaństwowieniu działała  do 1992 roku i   wyprodukowano w niej  około 230 rozmaitych jednostek pływających. Od 1992 roku na terenie stoczni działała firma „Namarol”, zajmująca się  min.  remontami promów, barek i holowników.

Stan obecny Portu Płaszów

Aktualny stan Portu Płaszów opisany jest w odpowiedzi na  interpelację posła  Grzegorza Lipca, w której czytamy: „Z analizy obecnego stanu infrastruktury portu wynika, że może on jedynie pełnić funkcję stoczniową, remontową lub postojową. Również w przeszłości port Płaszów nigdy nie pełnił funkcji transportowych (portu przeładunkowego) i był użytkowany jedynie przez Państwową Krakowską Stocznię Rzeczną. Obecnie port charakteryzuje nieodpowiedni stan techniczny, tj. zniszczona pochylnia, brak dostatecznej liczby urządzeń wyciągowych, brak pachołków cumowniczych, zalesienie terenu.  Jednocześnie z informacji przekazanych do MGMiŻŚ przez Wojewodę Małopolskiego wynika, że sprawa portu Kraków-Płaszów jest przedmiotem postępowania upadłościowego przedsiębiorstwa Namarol. Ministerstwo nie jest stroną tego postępowania oraz nie jest właściwe do podejmowania działań w związku z toczącym się postępowaniem upadłościowym. Dalsze decyzje dotyczące przeznaczenia terenu należą do właściciela portu oraz ewentualnie właściwych organów samorządu terytorialnego, jeśli inwestycja w porcie Płaszów wpisuje się w strategię rozwoju województwa lub strategie lokalne.”

 Czyją własnością  jest Port  Płaszów?

 Grunty na których zlokalizowany jest Port  Płaszów są w posiadaniu Skarbu Państwa  jako użytkownika wieczystego.

  Kiedy reaktywacja  Portu  w Płaszowie?

 Lokalizacja  historycznego Portu Płaszów została starannie wybrana, wykorzystując występujące   tu, naturalne obniżenie terenu gwarantujące mniejszy zakres robót ziemnych. Urządzenia portowe są   niewątpliwie zabytkowe, a sama lokalizacja,  historia  i znaczenie gospodarcze ma walory  kulturowe i zabytkowe. Port Płaszów jest jedynym miejscem , gdzie można dokonać remontu i naprawy statku od Oświęcimia do Sandomierza. Lokalizacja  portu w Płaszowie  jest niezbędnym elementem  rozwijających się dróg wodnych w Małopolsce.  Polityka rządu promuje i ułatwia produkcję gotowych statków i umożliwia  , objęcie specjalną strefą ekonomiczną gruntów, na których prowadzona jest produkcja okrętowa i komplementarna. Unia  Europejska  oferuje kredyt technologiczny oraz premię technologiczną dla przedsiębiorców z branży produkcji okrętowej.  Sama żegluga śródlądowa należy do najtańszych i najczystszych środków  transportu. Dlaczego, pomimo takich ważnych argumentów  przemawiających reaktywacją  Nadodrzańskiej Krakowskiej Stoczni Rzecznej w Płaszowie brakuje jednoznacznej decyzji w tej sprawie?

Czy to nadal niewystarczające argumenty  by reaktywować Port Płaszów? 

Również w przeszłości port Płaszów nigdy nie pełnił funkcji portu przeładunkowego i był użytkowany jedynie przez Państwową Krakowską Stocznię Rzeczną. Czy obecnie są możliwości stworzenia portu przeładunkowego?

Szansa dla Krakowa

Wprowadzenie w przestrzeń gospodarczą  nowych kierunków stanowi niezbędny warunek wielofunkcyjnego rozwoju, będącego najistotniejszym elementem różnorodności .   W konsekwencji, rozwój turystki wodnej i  agroturystyki oznaczać będzie kolejne miejsca pracy i źródła zarobkowania, co w obecnym kryzysie jaki dosięgnął Kraków stanowi ogromną szansę. Port Płaszów to także szansa na zwiększenie oferty turystycznej Małopolski, przez otwarcie drogi wodnej  jako    kolejnego czystego środka  komunikacji .  Przybycie drogą wodną do centrum zabytkowego miasta  nie jest często spotykane.        

Zlecona przez Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej analiza  sektora transportu wodnego śródlądowego wskazuje  na duży potencjał ładunków w rejonie aglomeracji krakowskiej, który może przyczynić się do rozwoju portów śródlądowych na Śląsku oraz w Krakowie.  Czy wyniki tej analizy stanowić powinny decydujący argument o reaktywowaniu i rozbudowie Portu w Płaszowie?

  Jaką  rolę  odgrywają  władze  samorządowe Krakowa?

Ruch na rzece będzie wpływał na procesy integracyjne miejscowości nadwiślańskich  i zachęci do wspólnych ponad lokalnych przedsięwzięć.   Niewątpliwie propagowanie uroków rzeki i miejsc nad nią leżących oglądanych od strony wody przyczyni się do zwiększenia atrakcyjności turystycznej Krakowa. Stocznia zlokalizowana w Porcie Płaszów jest istotnym elementem utrzymania w sprawności jednostek pływających na górnej Wiśle.

Turystyka wodna wszędzie przyciąga turystów i  generuje dochód, dlatego tam gdzie to możliwe warto zaangażować się w tworzenie warunków do jej rozwoju. Dzięki temu rzeka nie będzie traktowana przez nadwiślańską ludność jako miejsce zrzutu śmieci i ścieków, ale jako miejsce pracy, rekreacji i wypoczynku. Wg niemieckich danych, statystyczny turysta wodny zostawia w portach, marinach i przystaniach oraz sklepach i restauracjach miejscowości które odwiedza około 30-40 euro dziennie.

 Czy władze Krakowa nie widzą szansy w reaktywowaniu Portu Płaszów?

om

Fot. Arch.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj