3 maja 1791 r. Sejm Czteroletni p przyjął przez aklamację ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 Maja. Była drugą na świecie i pierwszą w Europie ustawą regulującą organizację władz państwowych, oraz prawa i obowiązki obywateli.
Bezpośrednim celem ustawy rządowej miało być ratowanie Rzeczypospolitej, której terytorium zostało uszczuplone w wyniku I rozbioru przeprowadzonego przez Prusy, Austrię i Rosję w 1772 r.
Konstytucja 3 maja, wprowadziła jedność państwa, co oznaczało: jeden rząd, skarb oraz armia. Wskazywała na dominującą rolę religii katolickiej. Kolejne artykuły opisywały miejsce w społeczeństwie szlachty oraz mieszczaństwa. Zawierała także zapisy o poddaństwie chłopów wobec szlachty.
Konstytucja wprowadziła trójpodział władzy. Władza ustawodawcza spoczywała na dwuizbowym parlamencie (Sejm i Senat), funkcja wykonawcza przypadała królowi oraz rządowi, a rola sądownicza została powierzona niezależnym trybunałom.
om
Fot. Wojsko Polskie